Παιδική διγλωσσία: πλεονέκτημα ή μειονέκτημα;

Ένα φαινόμενο που όλο και πιο συχνά συναντάται στο ελληνικό σχολείο είναι η παιδική διγλωσσία. Αφορά μαθητές που προέρχονται από μικτές οικογένειες ή από οικογένειες μεταναστών και προκειμένου να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία ή να διατηρήσουν τη μητρική τους γλώσσα, γνωρίζουν, μιλούν και διατηρούν επαφή σε ικανοποιητικό βαθμό με δυο γλώσσες.
Τίθεται λοιπόν ο προβληματισμός αν η παιδική διγλωσσία αποτελεί πλεονέκτημα ή μειονέκτημα για τα δίγλωσσα παιδιά. Αν λάβουμε υπόψη τις έρευνες που έγιναν πάνω στο θέμα, θα δούμε ότι τα παιδιά αυτά μπορούν να μάθουν να χρησιμοποιούν και να κατανοούν μια τρίτη ή τέταρτη γλώσσα πολύ πιο εύκολα από τα μονόγλωσσα παιδιά, καθώς φαίνεται ότι έχουν μια έφεση στην εκμάθηση ξένων γλωσσών. Η γνώση δύο γλωσσών, που τις μιλάει κάποιος σαν τη μητρική του και επιπλέον η έφεση στην εκμάθηση άλλων, βοηθούν το άτομο να διευρύνει τους πνευματικούς του ορίζοντες σε άλλους πολιτισμούς, ιδέες, κρίσεις και αντιλήψεις. Το δίγλωσσο παιδί μαθαίνει να αποδέχεται και να εκτιμά τη διαφορετικότητα, καθώς εξοικειώνεται με άλλες κουλτούρες, τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς. Μέσα από τη γλώσσα γνωρίζει καλύτερα τον πολιτισμό των χωρών και βλέπει τα πράγματα από άλλη οπτική γωνία. Τα δίγλωσσα παιδιά μπορούν να συνεννοούνται αλλά και επικοινωνούν βαθύτερα με ανθρώπους διαφορετικής προέλευσης, να συμμετέχουν σε πολυπολιτισμικές οργανώσεις, δραστηριότητες και εκδηλώσεις.
Αξιοποιώντας το προσόν να γνωρίζουν δύο γλώσσες τόσο καλά και τη δυνατότητα να μιλούν περισσότερες, τους δίνονται πολλές επαγγελματικές και οικονομικές δυνατότητες, κυρίως σε επαγγέλματα, που σχετίζονται με το εμπόριο, τον τουρισμό και τις δημόσιες σχέσεις. Μπορούν με περισσή άνεση να ασκήσουν επαγγέλματα που έχουν σχέση με την καλή χρήση των γλωσσών, να ταξιδεύουν στο εξωτερικό, να επικοινωνούν και να σχετίζονται με ανθρώπους διαφορετικών χωρών, κουλτούρας και πολιτισμού. Μπορούν λοιπόν να εκμεταλλευτούν την εξοικείωση με αυτές τις γλώσσες και να αισθάνονται «πολίτες του κόσμου», όπου κι αν βρίσκονται.
Αυτές και πολλές άλλες δυνατότητες προσφέρονται, αρκεί να καταφέρει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα να εντάξει ομαλά και ουσιαστικά αυτά τα παιδιά στις τάξεις του ελληνικού σχολείου. Με την κατάλληλη επιμόρφωση των δασκάλων και μια πολιτική που αποδέχεται την ετερογένεια στο σχολείο και την κοινωνία, μέσα από την γνώση της διαφορετικότητας μαθαίνουν και συμβάλλουν να γνωρίσουν και οι υπόλοιποι τον κόσμο, με ένα τρόπο γοητευτικό, μαγικό, γεμάτο χρώματα, αρώματα, γεύσεις, οσμές.
Η παιδική διγλωσσία λοιπόν όχι μόνο δεν αποτελεί μειονέκτημα αλλά τα «γλωσσικά προικισμένα» αυτά παιδιά θα πρέπει να αξιοποιήσουν όλες τις δυνατότητες προς όφελος δικό τους και της κοινωνίας που ζουν.

το παραπάνω κείμενο αποτελεί έκφραση των απόψεων των μαθητών του τμήματος και συμπεριλαμβάνει απόψεις που συζητήθηκαν μέσα στην τάξη και κατόπιν εκφράστηκαν γραπτά στο πλαίσιο της "έκθεσης"